大正蔵検索
Digital Dictionary of Buddhism
電子佛教辭典
パスワードがない場合は「guest」でログインしてください。
Users who do not have a password can log in with the userID "guest".
本文をドラッグして選択するとDDBの見出し語検索結果が表示されます。
Select a portion of the text by dragging your mouse to view all terms in
the text contained in the DDB.
・ Password Access Policies
|
梵語千字文 (No. 2133A ) in Vol. 54 1192 1193 1194 1195 1196 1197 [行番号:無/有] [返り点:有/無] [CITE]
No.2133A梵語千字文并序 三藏法師義淨撰爲欲向西國人。作學語樣。仍各註中。梵音下題漢字。其無字者。以音正之。並是當途要字。但學得此則餘語皆通。不同舊千字文。若兼悉曇章讀梵本。一兩年間即堪翻譯矣 , , , , ・天 地 日 月 陰 陽 , , , , , 圓 矩 晝 夜 , , , , 明 闇 雷 電 , , , , , , , , , , 往 來 去 取 , , , , 東 西 南 北 上 , , , , , , , , 臣 僕 吏 貴 賤 , , [?] , , , , , , , , , , , , , , , [?] , 書 置 設 衙 府 , , , , 父 母 兄 弟 , , , , , 孝 義 弘 撫 甥 , , , , 舅 異 隣 伯 叔 , , , , , 同 聚 奉 事 友 , , , , , 朋 矜 愛 貧 寠 , , , , , 山 庭 蔽 軒 , , , , , 蓋 淨 野 標 花 柱 , , , , , 美 素 竟 千 秋[ da ] , ku za le , za vda , saM cA ra , pra bhe da ,嘉 聲 傳 萬 , , , , 古 男 女 迎 嫁 , , , , , 喚 命 招 追 , , , , , 賣 買 出 入 俗 , , , , 務 馳 交 市 , , [] , , 店 商 貨 妍 , , , , 醜 強 羸 先 蒙 , , , , , 少 贈 今 用・ , , , , , 重 遺 一 聞 砥 礪 , , , , , 再 想 箴 規 保 , , , , , 身 節 儉 離 此 , , , , , , 而 誰 終 希 惡 滅 , , , , , , , , 禍 如 響 應 善 , , , , , , , , , , , 璀 積 汝 欽重 叡 哲 , , , , , , 猶 嚢 裏 錐 咸 , , , , , , , , , , 洛 啓 神 師 既 , , ・ , , , 能 歡 夕 殞 何 , , , , , 得 苦 朝 飢 講 道 , , , 論 妙 , , , , 激 揚 理 致 文 , , , , , 參 疊 席 聰 , , , , 過 閲 肆 市 玉 , , , , , , 砌 權 賢 石 渠 , , , , 次 檢 驗 是 , , , , , 非 提 撕 愚 智 , , , , 紙 落 浮 花 詩 , , , , 成 含 翠 筆 不 , , , , , 停 毫 句 寧 , , , , 易 字 意 存 , , , ・ , , 忠 直 弗 尚 , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ・匪 器 寸 伎 勿 嫌 , , [] , , , , , , , , , , , , 三 略 玄 英 , , , , , ・祕 銓 衝 信 立 , , , ・人 誠 哉 未 , , , 淪 墜 , , , , 兵 戎 偃 戟 武 , , , , , 帝 騰 輝 通 衢 , , , , , 走 驛 結 陌 , , , , 縈 旗 九 大江河 羽鳥 , , , , , 四 海 呈 威 銅 , , , , , 梁 截 險 釼 , , [?] , , 閣 要 機 好 , , , , 謀 宣 敗 臨 , , , , , 敵 慮 微 勝 懷 大 , , , , , , 懼 雖 劣 莫 欺 , , , , , , , , , 翼 雙 飛 赤 , , , , , 心 罔 詐 黄 泉 , , , , , 指 期 初 首 欣 , , , , 効 賞 職 靡 疑 , , , , , , 肱 股 竭 操 佐 , , , , , , , 祇 連 伏 旋 , , , , , , , , , , , , 遂 肥 , , , , 飮 食 飯 菜 鹽 , , , , , , 酢 羹 臛 餅 果 , , , , , 喜 團 糖 蔗 噉 , , , , 嚼 薑 椒 胡椒 芥 , , , , , 白芥 芋 煮 熟 斟 , , , , , , [?] , , , 與 盤盂 缽 屏 , , , , 却 踞 坐 小 床 , , , , , , 返 繋 衣 角 餐 罷竟 , , , , , , , , , , 濯 牛 糞 塗 拭 , , , , , 洗 滌 匙 杓 倉 , , , , , 庫 廚 廳 , , , , 儲 安 釜 [?] , , , , 刀 | 又仗 | 鎌 珁 | | 瓮 | , , , , 斧 箕 繩 索 違 , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , 急 遣 斯 封 , 著 , , , , , 春 耕 種 植 畎 畝 , , , , , , , , , 降 澤犁 撈 施 功[?] , , , , 嬾 夫 晨 寐 , , , , , , , , , 鞭 皮 杖 車 , , , , , , 轝 驢 駄 馬 乘 排 , , , , , 槊 弓 箭 逆 順 , , , , , , , , , , , , , , , 量 斛 數 計 , , , , , 算 斗 升 絹 布 , , , , , 肘 度 雇 價 依 , , , [] , , 憑 絲 縷 箱 , , , , , , 筐 針 綖 裁 縫 街 , , , , , 吟 卷 吼 嗔 笑 , , , , 吉 凶 絶 嶺 新 , , , , , , 芝 碧空 色 危 巒 , , , , , , , , , 帶 宜 攀 折 共[?] , , , , , 鄙 田 家 翁 , , , , , 給 園 仙 樹 鹿 苑 , , , , , , 王 城 薜 舍 梨 , , , , 國 劫 比 羅 營 , , , , , , , , , , 報 望 恩 生 雞 , , , , 峰 隱 骨 龍 穴 , , , , , 潜 形 禪 河 水 , , , , ・ , 戒 巘 巖 , , , , , ・清 俯 悲 塵 界 猶 , , , , 准式 遮 聽 慈 幡 , , , , , 永 振 慧 炬 長 , , , , , , , [?] , , 開 圍 十 冥 , , , , , 祛 除却 虐 毒 , , , , ・ , , , , 嚴 儀 像 殿 , , , , , 寫 勘 尊 經 佛 , , , , , 陀 法 處 僧 念 , , , , , 罪 輕 幸 當 循・ , , , 軌轍 車道 畢 至 涅 , , , , 盤 坰城 袈裟 衣 瓶 , , , , , 缽 臥 具 衣 裳 , , , , , 厚 被 盛 櫃 , , , , 單 裙 袋 藏 蟲 , , , , , 鼠 恐 齧 浣 晒 , , , , , 舒 張 氍毹 綾 , , , , 錦 繍 褥 芬芳 簷 , , , , , 宇 蕭 灑 緩 掉 , , ・ , , 鏗 鏘 有 恥 艾 , , , , , 臭 無 嫌 麝 香 , , , , , 讃 詠 歌 管 博 , , , , , , 奕 酒 醤 梵 音 彈 , , , , , 舌 忘 願 茲 利 , , , , , , , , , , 百 餘 皆 審 詳 , , , , , 早 湏 習 奇 説 , , , , , 始 可 向 他 , , , , 郷 聊 申 學 , , , , , , 語 樣 豈 欲 耽 文 , , , , ・ , 初 因 業 報 , , , , 託 形 母 胎 無明,〔〕 , , , , , 〔明〕 種 子 造 作 , , , , , 根 栽 識 聚 因 , , , , , 起 名 相 依 六 , , , , , 處 既 剖 觸 支 復 , , , , , 推 受 愛 貪 境 , , , , , 取 有 斯 開 見 , , , , , , 生 雖 喜 老 死 , , , , ・還 哀 憂 悲 , , , , , 始 去 苦 惱 終 來 , , , , , , 如 輪 環 之 轉 , , , , , , 若箭 之 催 善 居 , , , , ・天 苑 惡 處 煻煨 , , , , 明 可 信 浩浩 , ・ , , , , 寧 猜 四 生 頻 , , , , , 落 泊 趣 幾 徘 , , , , 徊 眷 言 明 智 , , , , , 者斯事 可 傷 哉 , , , , , , 頭 目 耳 鼻 脣 口 , , , , , 牙 咽 額 項 毛 髮 , , , , , , 舌 卷 胸 懸 喉 , , , , , 缺 肩 甲 臂 腕 相 , , , ・ , , 連 筋 脈 瘡 疥 , , , , , , , , , , , 肋 腎 勾 牽 臍 , , , , , , 背 面 脇 腸 肚 一 邊 , , , , , 屎 尿 充塞 臗 胯 , , , , , , 欹 偏 皮 肉 骨 , , , , , , , ・ , , 腿 膝 脛 腂 腡 , , , , , 研 手 足 頑 痺 , , , , , 恒 流 唾 涎 嗚 , , , , 呼 臭 穢 體 奇哉 , , , , , 人 並 憐 請 知 , , , , , , 生 有 過 莫 向 , , , / §4 / 死 王 前唐 字 千 鬘 聖 語 竟 / §4 / 〔識語〕kR ti rA cA rya va hu zru taH pi Ta [ ka ] bha da nta pa作 阿闍梨多 聞 三藏 法師 勝義天 之 福 生 母 父師 和上 先 行 一切 有情 無上正等正覺 精進天 寫 有情利益 / §4 / 〔梵唐消息〕 * , , , , 天 地 日 月 , , , , , 星 風 雨 雪 陰 晴 , , , , , , 寒 熱 山 樹 木 , , , , 葉 花 石 土 河 , , , , , 海 水 沙 上[?] , , , ・ , 下 大 小 好 , , , [?] , 惡 平 正 側 偏 , , , , 醜 端正 屋 , , , , [?],宅 門 牕 瓦 , , , , , 草 磚 椽 柱 井 , , , , , 竈 廚 碗 匙 箸 竹 , , , , 葦 瓶 瓮 盆 車 , , , , , 牛 羊 馬 驢 馳 , , , , , 狗 鷹 雞 鳥 獸 , , , , , 鬼 神 寫 與 運 , [?] , , , 打 殺 活 急 , , , , , 緩 緊 束 溥 頭 , , , , , , 髮 眉 眼 鼻 耳 , , , , , , 口 頬 脣 舌 耳 齒 , , , , , , 面 項 胸 手 脚 脊 , , , , ・肚 心 意 奴 婢 , , , , , 兵 金 銀 錢 絹 布 , , , , , , 錦 玉 寶 安隱 問訊 父 , , , , 母 兄 弟 姊 , , , , 妹 甜 苦 , , , , , 酢 梨 黄苽 苽 猪 , , , , , 紙 墨 筆 書 算 一 , , , , , , 二 三 四 五 六 七 , , , , , , 八 九 十 廿 卅 , , , , , 四十 五十 六十 七十 八十 , , , , , 九十 百 千 萬 億 兆 , , , , , , , , , , , 多 少 長 短 兒 子 , , , , , 女 妻 妾 王 臣 , , , , 宮 米 麺 柴 炭 , , , , , , 灰 火 油 蘇 蜜 , , , , , 薑 橘 歌 舞 鼓 笛 , , , , , 箜篌 笙 學問 辛 苦 , , , , , 遠 近 憂 悲 , , , , 哭 笑 語 迎 , , , , 送 拜 跪 罵 , , , , , 辱 嗔 喜 我 儞 , , , , , 清 濁 深 淺 滿 , , , , , 失 慳 貪 嫉 姤 , , , , , 乞 索 求 覓 恐 怖 , , , , , , 道 善 音 聲 聲 , , , , 知 不知 見 不見 識 , , , , 不識 聞 不聞 覺 , , , , , , 不覺 酒 肉 餅 菜 , , , , , 愛 憎 嫌 子 孫 喚 , , , , , 客 主 禮 義 信 , , , , , 困 請 明 暗 腰 , , , , , , 膝 行 住 臥 床 , , , , 席 氈 毾 靴 鞋 , , , , , 魚 熟 飢 飽 醉 , , , , , 坐 起 走 雲 白 , , , , , 黒 青 赤 紫 緑 , , , , , , 上 下 胡 漢 光 牆 , , , , , 院 罪 過 福 徳 , , , , , , 勝 劣 堅 固 經 , , , , , 律 凡 聖 是 非 , , , , , 願來去 消息 , , , / §4 / 歡樂 恨 滿梵語千字文後序 爲欲向西天者所申梵漢語樣有三。一曰 義淨撰梵語千字文。或名梵唐千字文。又 稱唐字千鬘聖語。二曰梵唐消息。古寫本 及寂明刊本不見此名。至敬光刊本初見 之。三曰全眞撰唐梵文字。又名唐梵兩國 言音文字。而至三書之内容所同似甚多 矣。義淨之主文八百語全與全眞之主文 相同 | 第一二兩本注曰已上重字二百 言也是或四言二百句之意歟 | 至其後文。 | 初因業報乃至明明可信凡二十二句。兩 文略相似。其餘皆別文也。其梵唐消息者。 唯集類語三百而成。除胡漢箜篌等數語。 餘悉含於千字文矣。而其意義多不連續。 宜名梵漢單語篇也。義淨千字文者。四字 成句。毎至第二十一句。必挾五言四句。而 後改韻。三井敬光曾作譯注。斥寂明所言 文字出沒布置錯亂之語。詳敍本文押韻 十變之文意。而尚疑義淨撰名。却謂依全 眞唐梵文字而製之。託名義淨者也。是實 不思之甚也。按斯千字文之爲義淨撰也。 無所可疑。千字文後序曰。阿闍梨多聞三 藏勝義天[\ParamArtha-deva]之所作而精 進天之所寫也。玄奘之梵名爲解脱天 [\Moksa-deva]或爲大乘天[\MahAyAna- deva]勝義天者蓋義淨之梵名也。千字文 之内容亦證之者多多。如山庭蔽軒蓋。淨 句。論壇制勝者之疊墮負者之席。事見南 坐小床。返繋衣角之禮。齒木梳濯。牛糞塗 取經之人而何能及之。讃詠歌管。梵音彈 書之爲義淨撰豈可疑乎。全眞之梵唐文 字者。依義淨千字文而製之。於其後文列 密教傳法之語句。瑜伽教輩之語樣宜如 此也。故思義淨千字文先存。全眞梵唐文 字次成。其梵唐消息者。或義淨撰前之單 語篇歟。記以俟後考 藏 梵本横書唯有漢譯而無音譯。蓋 元石山寺藏 第二 梵語千字文 享保十二年 瑜 伽乘沙門寂明刊 彌敬光刊 以上兩刊本跋曰 件書以元慶八年正月二十三日始經 四日寫惟海上人之本訖焉三井寺唐 院比丘良勇記 今此第二三兩刊本倶掲音譯。第三者第 二之再刊而唯加譯注而已。第一寫本唯 有義譯而無音譯。是恐後代學者之所加 也。其梵音之的示。雖非無錯亂。而極細密。 或淨嚴律師以後之添注也。今新古兩本 並出。不敢加勘訂。爲使讀者窺其全豹也。 昭和三年十一月 雕藏都鑒識 1192 1193 1194 1195 1196 1197 [行番号:無/有] [返り点:有/無] [CITE] | |